Na UyCycloCable, thang máy cho xe đạp duy nhất trên trái đất, giúp người sử dụng đơn giản “đoạt được” độ cao 128 m.
Na Uy vốn được coi là tổ quốc thân thiện với xe đạp. Theo tập đoàn giải pháp dữ liệu Norstat, năm 2017, 75% dân số Na Uy sở hữu xe đạp. Tuy lành mạnh và không tốn kém nhưng phương tiện này lại gặp hạn chế với địa hình dốc.
Song, những con dốc không còn là vấn đề đối với cư dân Trondheim, phía đông bắc của Na Uy. Năm 1993, Jarle Wanvik đã phát minh ra Trampe - thang máy cho xe đạp. Cái tên này có nghĩa “dậm chân tại chỗ” trong tiếng Na Uy, phần nào miêu tả được cách hoạt động của nó.
Thang máy dành cho xe đạp leo dốc là một bước cải tiến phương tiện liên lạc thị trấn ở Na Uy. Ảnh: Knut Opeide
Jarle Wanvik sáng chế chiếc thang máy bởi vì quá mỏi mệt khi phải đạp xe một quãng đường xa, và luôn tới văn phòng trong tình trạng mồ hôi ướt đẫm và kiệt sức. không những thế, số lượng sinh viên lớn trong vùng và địa hình đồi núi ở Trondheim cũng là lý do thôi thúc ông biến ý tưởng này thành sự thực. Ông hình dung thang máy hoạt động như xe nâng khi trượt tuyết, đưa người đi xe đạp từ chân lên đỉnh đồi một cách nhẹ nhõm. Ý tưởng của ông nhận được sự ủng hộ của Cơ quan cai quản Đường bộ Công cộng.
Thanh máy hoạt động khá đơn giản: người sử dụng đặt chân phải lên một trong số 11 bàn đạp được một mực vào đường ray, chân trái vẫn giữ nguyên trên pê-đan. Sau đó, họ cắm thẻ vào máy quét và bấm nút “khởi đầu” (Start). Tấm để chân phải sẽ lùi về phía sau và từ từ đẩy người tài xế lên đồi với véc tơ vận tốc tức thời 8km mỗi giờ cho tới hết quãng đường. Chiếc xe đạp lúc này vào vai trò như vật tương trợ. Trông nó có vẻ cập kênh và tốn sức, nhưng mẹo là người điều khiển nên duỗi chân phải ra sau, dồn trọng lượng thân thể lên tấm để chân và hơi nghiêng người về phía trước. Nhà sinh sản tin rằng nó giúp người sử dụng tiết kiệm sức và có một trải nghiệm lên dốc đầy thú vị. Tối đa 5 người có thể cùng sử dụng một lúc.
Không chỉ xe đạp, nhưng mà người điều khiển xe đẩy em nhỏ tí xíu và scooter đều có thể sử dụng nó. Ảnh: BT
Sau khi chọn nhà sinh sản và lên kế hoạch cụ thể, Wanvik và chính quyền TP Trondheim tiến hành chọn một ngọn đồi thích hợp. Ngọn đồi này là thèm khát của những người đi xe đạp song song cũng trở thành điểm thu hút khách du lịch của TP. Nó nằm gần trung tâm thị trấn và dẫn lên tới khuôn viên trường đại học - vị trí tuyệt vời cho cả sinh viên và người đi làm. Phí đi thang máy bằng thẻ khóa là 100 Kroner (khoảng 248.000 đồng) mỗi năm cho cư dân, thẻ sử dụng một lần được phát miễn phí cho khách du lịch.
Năm 2013, chiếc thang được tăng cấp và đổi tên thành CycloCable - nhanh chóng trở thành thỏi nam châm thu hút những du khách hiếu kỳ. Cho tới nay, nó đã giúp hơn 200.000 người điều khiển xe đạp lên dốc ở Brubakken gần Gamle Bybro, từ cây cầu tới tận pháo đài Kristianten.
Nơi xe đạp lên dốc không cần đạp
Có một câu hỏi được đặt ra: vì sao sáng chế tuyệt vời như vậy lại không được ứng dụng ở những nước khác trên trái đất? Theo trang web chính thức của Trampe, không phải các quốc gia khác không hứng thú với vật phẩm này, trái lại, nó được đón nhận rất tích cực ở khắp các nước châu Âu, châu Á và Mỹ. Họ cũng hứa hứa hẹn sẽ lắp đặt vật phẩm này trong tương lai.
Tuy nhiên, để thực hiện ý tưởng này, cơ sở hạ tầng dành cho xe đạp cần được hoàn thiện trước. Với nhiều nơi, điều này đồng nghĩa với việc họ cần có làn riêng cho xe đạp nếu muốn triển khai những dự án đầy tham vọng như Trampe.
Toà tháp xa xỉ cho xế hộp lên nhà bằng thang máy ở Mỹ
Sao Vy (Theo Weburbanist)
